Voor de aanplant in voorjaar 2023 hanteren we volgende voorwaarden:

• Je moet minstens 3 hectare, aaneen of dicht bij elkaar liggend, vrij kunnen maken voor olifantsgras.
• Je moet je perceel willen en kunnen vastzetten voor minstens 10, en liefst 20, jaar. Dat is gunstig vanuit het verdienmodel van het gewas (hoe langer je het laat staan, hoe beter het netto-saldo wordt) en noodzakelijk voor het goede verloop van een carbon credits-project (je moet CO₂ langdurig vastleggen om op een carbon credit aanspraak te kunnen maken).

Nee. Als ondernemer beslis je zelf wat je doet met de oogst. Wel is het belangrijk dat we vanuit Miscancell tijdig weten hoeveel we kunnen afnemen en hoeveel je zelf of anders wenst te benutten.

Ook kom je in principe (nog) niet in aanmerking voor carbon credits op de opslag in het gewas als je het niet laat afnemen door Miscancell. Dat heeft een praktische reden: Miscancell en Carbon Farmers gaan samen de keten in kaart brengen om de langdurige koolstofopslag in het gewas (in ons geval in asfalt) te kunnen borgen. Dat kunnen wij niet doen met andere afnemers, althans nog niet in deze fase.

Jazeker, dat kan. Als je echter helemaal geen interesse hebt om kans te maken op carbon credits (ook niet in de bodem), dan neem je eigenlijk niet echt deel aan deze pilot. Dan neem je gewoon rizomen af bij Miscancell en teel je zelf op je eigen manier.

Voor wat de teelt zelf betreft en de overeenkomst tot afname van het gewas ben je vrij om te doen wat je zelf wil.

Enkel voor de carbon credits vragen we om een engagement op lange termijn. Dat is noodzakelijk, omdat organische stofopbouw een langzaam proces is en je dus pas significante verschillen gaat zien na 5-10 jaar. Bij olifantsgras ligt je saldo ook pas op zijn hoogst vanaf jaar 3 omdat je startkosten de grootste uitgave zijn en de jaarlijkse onderhoudskosten lager liggen, dus dan is het zonde om na 3-4 jaar alweer te stoppen.

Overigens is de bedoeling van dit project dat de bodems waarop er nu olifantsgras wordt geplant, ook na het beëindigen van de teelt intact worden gehouden (en hooguit met niet-kerende grondbewerking worden bewerkt). Deze permanentie van opslag is een kernelement van een carbon credit: eigenlijk beloof je aan de koper dat je voor 1 credit 1 ton CO₂ minstens 10 jaar, en liefst zo lang mogelijk, in de bodem (of het gewas) houdt. Als je na afloop van het contract weer gaat ploegen, gaat veel van die zorgvuldig opgebouwde organische stof gewoon opnieuw de lucht in als CO2 en speel je ook je credits terug kwijt.

Ja!

Jazeker. We hebben een saldoberekening opgesteld voor het gewas en de carbon credits. Daarnaast zijn in de loop van 2022 overeenkomsten opgesteld voor zowel de afname van het gewas (door Miscancell) als de verkoop van de carbon credits (door Carbon Farmers/NLgroen).

Wij werken aan certificering onder het Land Stored Carbon-protocol van ONCRA. Zij houden ook een register bij met alle uitgereikte credits.

Kort samengevat bepalen we de hoeveelheid opgebouwde credits door een vergelijking tussen een nulmeting bij aanvang en een eindmeting na X aantal jaar. Dat gebeurt aan de hand van bodemmonsters die door Eurofins geanalyseerd worden op het organische koolstofgehalte. Bij aanvang van het project bepalen we aan de hand van wetenschappelijke literatuur en bestaande modellen als RothC de verwachte opbouw, met een veiligheidsmarge om zeker niet te veel credits te verkopen.

Verschillende bedrijven hebben verschillende voorkeuren. Sommige bedrijven streven louter naar het etiket ‘klimaatneutraal’ en hoe ze dat bereiken (via uitstootreductie of -compensatie) of waar (in Nederland of aan de andere kant van de wereld) interesseert hen eigenlijk niet. Voor hen is een credit van €15 of minder ook prima.

Andere bedrijven leggen de lat hoger, en zeggen voor zichzelf dat uitstootreductie de prioriteit is, met compensatie voor de onvermijdbare uitstoot als “noodzakelijk kwaad”. Zij stellen ook strengere eisen aan die compensatie, en willen dat deze zo dicht mogelijk bij de uitstootbron plaatsvindt.

Dit laatste soort bedrijven gaat dan de Nederlandse markt op, waar er veel minder credits in aanbod zijn dan zij willen kopen. Deze verhouding tussen vraag en aanbod, gepaard met het feit dat dit soort bedrijven uit zichzelf gemotiveerd is om meer te betalen per ton uitstoot (denk bijvoorbeeld aan Vitens), zorgt ervoor dat prijzen van €100 per ton in Nederland geen ongewone zaak zijn.

Dat risico is er momenteel zeker. Net om deze reden is de Europese Commissie bezig met het uitwerken van plannen om de regels rond certificering van koolstofopslag te uniformiseren. Wij verwelkomen deze ontwikkeling, omdat het duidelijkheid zal scheppen voor iedereen die zich in deze markt begeeft.

Ook van belang is het risico op dubbeltelling, waarbij eenzelfde ton CO2-opslag aan meerdere partijen zou worden verkocht. Dat verbieden wij uitdrukkelijk in onze contracten.

Dit maakt absoluut een verschil. De ‘koolstofwinst’ van een carbon farming-project kan eigenlijk altijd in 3 mogelijke categorieën worden onderverdeeld:

1. Koolstofvastlegging in de bodem
2. Koolstofvastlegging (langdurig) in het gewas
3. Uitstootbesparing door veranderingen in productiemethode

Wij kijken vooral naar het certificeren van de koolstofopslag (1 en 2) in deze pilot, maar een volledige LCA kan ook de uitstootbesparing helpen in kaart brengen en misschien certificeren. Dat is toekomstmuziek, en in voorkomend geval lijkt het ons ook rechtvaardig dat andere partijen in de keten die mee de uitstootbesparing helpen realiseren ook een graantje kunnen meepikken van die  credits.

Zoals de prijs van ongeveer alles is ook de prijs van carbon credits constant in flux. De trend is echter sterk in opwaartse zin: Op de ETS-markt (Europese verplichte emissiehandel) bedraagt de prijs op datum van schrijven (november 2022) ongeveer €80 per ton, met pieken tot bijna €100 per ton. Begin 2021 stond die prijs nog op €33.

Wij vermoeden dat de trend stijgend zal blijven, omdat elk land ter wereld zich nu eenmaal verbonden heeft tot netto nul uitstoot in 2050 in het Parijsakkoord en bedrijven niet achter kunnen blijven. Dat wil zeggen dat de vraag naar dit soort credits, en dus ook de prijs, enkel zal blijven toenemen.

Wij opereren op een puur vrijwillige markt en hanteren voorlopig een vaste verkoopprijs van €100 per ton in ons model. Dat is aan de hoge kant, zeker in vergelijking met prijzen rond de €15 op internationale vrijwillige markten, maar we zien dat er vraag is naar compensatie in eigen land en dat kopers de meerwaarde daarvan begrijpen.